Een studie naar medelijden

Op de eerste pagina van het boek wordt duidelijk dat de titel van het boek, Ongeduld, geïnterpreteerd moet worden als medelijden. Er bestaan 2 soorten medelijden. De eerste is de instinctieve afweer van de ziel, het is het ongeduld van het hart om zich zo snel mogelijk te bevrijden pijnlijke gevoel veroorzaakt door het lijden van de ander. De tweede soort medelijden, is het niet sentimentele maar vruchtbare medelijden, welbewust en vastbesloten geduldig. Het is meer mededogen.
Het boek verhaald hoe het kan aflopen als je gedreven wordt door het ongeduldige soort van medelijden dat tot doel heeft je te verlossen van een ongemakkelijk gevoel, Hiermee is ook de titel van het boek verklaard.

Het boek is gepubliceerd 1939, en het eerste deel speelt in 1938, toch speelt overgrote deel van het verhaal zich af in de jaren voor de eerste wereld oorlog in Oostenrijk-Hongarije. Hoewel het boek een tijd geleden is geschreven en ook in een andere tijd, bijna een eeuw gelden speelt, is veel nog steeds actueel en herkenbaar. Zo merkt de verteller in 1938 op:
Dankzij de vervolmaking van de propagandamachinerie had de algehele serviliteit nu al, terwijl het nog volop vrede was, ongelooflijke proporties aangenomen, … De wil van de mens, die zandkorrel, telde vandaag de dag sowieso niet meer mee.
Als je bij propagandamachinerie aan sociale media denkt, dan is dit ook in deze tijd een actuele opmerking.

De verteller van het eigenlijke verhaal, dat voor de eerste wereld oorlog speelt is de cavalerist Hofmiller. Hij is gelegerd in een provinciestadje. Bij een ontvangst in een kasteel, maakt hij kennis met Edith. Pas nadat hij haar ten dans heeft gevraagd ontdekt hij dat ze aan beide benen is verlamd. Als hij realiseert wat voor een fout hij heeft gemaakt, stuurt hij de volgende dag uit medelijden en schaamte een groot boeket bloemen naar haar toe en sluit vriendschap met haar. Vanuit dit medelijden en het ongeduld om zich te verlossen van de ongemakkelijke gevoelens, ontwikkelt het verhaal zich verder, en wordt de claim van mensen om haar heen en ook van Edith zelf steeds groter en wordt de tol die het medelijden eist iedere keer groter.

Ongeduld is bijna een studie naar wat medelijden kan aanrichten. De oorspronkelijke werktitel van het Ongeduld is ook veelzeggend: Mord durch Mitleid (Moord door medelijden).

Ongeduld is een mooi boek en ondanks dat het al een tijdje geleden is geschreven leest het als een trein, met een mooi uitgewerkt thema.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *