Het is een vreemde tijd. Veel komt in en ander perspectief te staan en krijgt een andere waarde. Op hemelsbreed nog geen 1800 km afstand woedt een verschrikkelijke oorlog in de Oekraine. De Russen hebben Mariupol omsingeld, de bevolking kan geen kant op, er is geen water en electriciteit of verwarming en de stad wordt vernietigd, in puin geschoten. Op hetzelfde moment zijn de Russen bezig Kyiv te omsingelen, nemen de beschietingen op de buitenwijken toe. Op dit moment zijn bijna 2,7 miljoen mensen op de vlucht voor de oorlog uit de Oekraine.

Beelden van vluchtende vrouwen en kinderen, mannen in loopgraven, en kapot geschoten huizen heb ik gezien en zal ik niet snel meer vergeten. Sommige beelden lijken op foto’s zoals ik ze gezien heb van de tweede wereldoorlog. Maar deze foto’s komen niet uit de tijd van mijn ouders of grootouders, maar zijn van nu, uit mijn tijd. Het zijn deze beelden, die een gevoel van ontzetting en machteloosheid geven. Ontzetting over hoe dit nu kan gebeuren, over het leed dat mensen wordt aangedaan, over het zinloze geweld en de brute vernietiging van steden. Machteloosheid omdat je niets tegen dit geweld kan doen, omdat je het niet tegen kan houden, omdat je de loop van de loop van de gebeurtenissen niet kan veranderen, omdat we niets van het verleden geleerd lijken te hebben.

Het is tegen deze achtergrond dat mij de rust ontbreekt om een roman of verhaal te lezen. Iedere 10 minuten grijp ik wel naar mijn mobiel om bij de CNN, BBC, Guardian, NOS of andere nieuwssites te zoeken naar nieuws snippers over het drama dat zich ontvouwd. Ik kan het op dit moment niet opbrengen om mij te verdiepen (of toevlucht te vinden) in een familie geschiedenis, zoektocht naar identiteit of beschriving van een merkwaardige gebeurtenis. Hetgeen beschreven in romans en verhalen wordt overschaduwd door de gebeurtenissen zoals deze nu plaatsvinden. Ik ben erg benieuwd hoe het anderen op dit moment lukt om een boek te lezen.

De voorgaande alinea is niet helemaal waar. Het uitbreken van de oorlog was voor mij aanleiding om Aleksandra van Lisa Weeda te lezen. Lisa Weeda is een Oekrainse Nederlandse. In dit boek beschrijft zij zowel de tragische geschiedenis van haar familie als van haar thuisland de Oekraine. Deze geschiedenis bestrijkt de 20e eeuw, wereld oorlogen, Russische revolutie en de regionale afplitsingen komen aan bod. Het is een geschiedenis van geweld, verdrijving, vlucht en verdeeldheid. Helaas is dit boek nu vreselijk actueel. Dit is misschien ook de reden dat het mij gelukt is om dit boek uit te lezen.